ಇನ್ನು, ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಎಲ್ಲಾ ಜನರಿಗಾಗಿ ಅಲ್ಲಾ.  ಇಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಲಾವಿದನಾಗಿರಲೂ ಬಹುದು, ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವಿದ್ವಾನ್‌ ಇರಬಹುದು.  ಕೆರೆಕೈ ಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ಟರು ಅಥವಾ ಅವರ ಮಗ ವಿ. ಉಮಾಕಾಂತ ಭಟ್ಟರು, ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲ.  ಹಾಗೆಯೇ, ಶೇಣಿಯವರು.  ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕಲಾವಿದನಿಗೆ  ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರಿವು, ಪಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಹಾಗು ಎದುರಾಳಿಯ ಮಾತಿಗೆ ತಕ್ಕ ಚಾಣಾಕ್ಷ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ. ತಾಳಮದ್ದಳೆಯ ಯಶಸ್ಸು ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳ ವಿದ್ವತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.  ಹಾಗಾಗಿ, ತಾಳಮದ್ದಳೆಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಆರಿಸುವಾಗ,  ಯೋಜಕರು, ಕಲಾವಿದರ ಆಯ್ಕೆ ಮತ್ತು ವಿಷಯದ ಮೇಲಿನ ಹಿಡಿತವನ್ನು ನೋಡಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಾಳಮದ್ದಳೆ ನೋಡಲು ಬರುವ ಜನರೂ ಕೂಡ, ರಾಮಾಯಣ ಅಥವಾ ಮಹಾಭಾರತ ಅಂತ ಕತೆಗಳನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಓದಿ ಬಲ್ಲವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ತಾಳಮದ್ದಳೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾತಿನ ಜಟಾಪಟಿ ಕೇಳುವುದೇ ಒಂದು ರೀತಿಯ ರೋಮಾಂಚನ! ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಮಾತಿನ ಚಕಮಕಿಯಲ್ಲಿ, ಮೂಲ ಕಥೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಉಪಕತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾಗ್ವಾದ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದೂ ಇದೆ!    

ಕೊನೆಯದಾಗಿ, ನಮಗೆ ಅತಿ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಈ ಯಕ್ಷಗಾನ ಯಾ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕಲೆ ಇನ್ನೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲಾ, ಈಗ ಮಹಿಳೆಯರು ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯರು, ತರುಣಿಯರು ಭಾಗವತಿಕೆ ಅಥವಾ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಮುಮ್ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಬಂದು ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಿಂದೆ, ಮಹಿಳೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗಂಡಸರೇ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಗ ಕಾಲ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಈ ಕಲೆಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಲಕ್ಷಣ. ಹಿರಿಯರು ಯಕ್ಷಗಾನ ಎಲ್ಲಿ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಮುದುಡಿಹೋಗತ್ತೋ ಅಂತ ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರೋ, ಹಾಗೆ ಆಗುತ್ತಿಲ್ಲ.

ನಾವೆಲ್ಲಾ, ಈ ಹೊರನಾಡಿನಲ್ಲಿ, ಈ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳನ್ನು ಕರೆದು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರೆ, ನಮ್ಮ ಈ ಅಳಿಲು ಸೇವೆ, ಯಕ್ಷಗಾನವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಮುಂದೆಯೂ ಬೆಳೆಸಲು  ಅಥವಾ ಉಳಿಸಲು ದಾರಿಯಾಗಬಹುದು. ಅಂತೆಯೇ, ನಾವು ಕೂಡ, ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಸೇರಿಸಿ, ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಯಾ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ತಂಡವನ್ನು ತಯಾರಿ ಮಾಡುವ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಪ್ರತಿ ಫಲ ಸಿಗಬಹುದು ಅಂತ ದೂರದ ನನ್ನ ಆಸೆ. 

ಡಾ. ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ಟ

ಗುರುಗ್ರಾಮ, ಹರಿಯಾಣ